Chat Sách đánh giá: ∗∗∗∗∗/5
Dù đã nghe nói rất nhiều về Stephen King, nhưng mãi đến 11/22/63 mới là quyển sách đầu tiên của Stephen King mà tôi đọc, vô tình lại là một quyển sách không viết theo phong cách truyền thống của ông. Đây không phải là một quyển truyện kinh dị nhưng không kém phần gây cấn, sách dày 849 trang nhưng tôi vẫn muốn đọc liên tục không thấy chán đến tận những trang cuối cùng.
Vào ngày 22 tháng 11 năm 1963, ba tiếng súng nổ vang ở thành phố Dallas thuộc tiểu bang Texas làm thay đổi thế giới. Đó là tiếng súng của tay sát nhân Lee Harvey Oswald nhắm thẳng vào Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy (JFK), và hắn đã thành công. Tổng thống JFK của nhà Kennedy là một trong những vị tổng thống Hoa Kỳ để lại nhiều ấn tượng nhất trong lòng công chúng Mỹ. Ông là vị tổng thống theo đạo Công giáo đầu tiên và duy nhất của nước Mỹ, lớn lên trong một gia đình giàu mới nổi nhờ tài năng phán đoán về tài chính cũng như chính trị của cha ông Joe Kennedy, Sr, và cũng là tổng thống trẻ nhất nước Mỹ. Với cương vị tổng thống trong thời đại chính trị Mỹ lao đao với mâu thuẫn xuất phát từ những bất đồng quan điểm trong cuộc Chiến tranh Lạnh với Nga Xô và Chiến tranh Việt Nam, ngay cả sự ưu ái của công chúng dành cho ông cũng là một đề tài đáng để thảo luận. Cái chết của ông là một cú sốc với hàng triệu dân Mỹ, khi tin tức về vụ ám sát được đưa lên Tivi, người Mỹ đã rơi lệ một cách công khai. Người đương thời từng hỏi nhau: “Bạn đang làm gì khi Kennedy bị ám sát?” Dù đã bắt được hung thủ, nhưng những bí ẩn và tranh cãi xung quanh vụ ám sát ấy vẫn là để tài được công chúng Mỹ quan tâm cho đến ngày nay. Thỉnh thoảng, giới báo chí, chính trị và nhà văn vẫn đưa ra những giả thuyết: Nếu Kennedy không chết thì cuộc chiến Việt Nam sẽ thay đổi như thế nào? Nếu Kennedy không chết sẽ có vụ scandal Watergate của Nixon hay không?
Với những câu hỏi ấy, Stephen King đã viết nên một câu chuyện về một anh giáo viên trung học Jake Epping sống ở năm 2011, vô tình anh tìm được một cái “hang thỏ” có thể trở về quá khứ vào đúng 11:58 sáng vào ngày 9 tháng 9 năm 1958. Những sự kiện xung quanh thời đại của anh khiến anh tự hỏi: nếu được trở về quá khứ mình sẽ phải thay đổi những gì? Nhờ sự khuyến khích và hướng dẫn của Al Templeton, người bạn bị ám ảnh bởi cái chết của Kennedy, anh bắt đầu cuộc hành trình của mình trở về quá khứ tìm cách ngăn ngừa vụ ám sát. Jake được Al dẫn dắt một số quy luật riêng khi trở về quá khứ, nhưng nếu ta tự cho rằng ta đã biết rõ những quy luật ấy thì cũng như Jake, chúng ta đã lầm. Mọi thứ không đơn giản chỉ là trở về quá khứ, Stephen King tạo ra một thế giới riêng của chính ông, với những quy luật riêng của hang thỏ và thêm vào những bí ẩn của Người đàn ông Thẻ Vàng mà Jake gặp mỗi lần trở vào hang thỏ. Và một điều mà tôi thích ở tác phẩm nữa là tuy câu chuyện xoay quanh vụ ám sát JFK, Stephen King không ngừng lồng vào những câu chuyện nho nhỏ khác của những ngừơi xung quanh Jake như chuyện của Harry Dunning có người cha sát nhân hay Sadie Dunhill với người chồng vũ phu. Jake muốn giúp tất cả bọn họ, một nhà giáo trường làng, liệu có thể một tay xoay chuyển lịch sử và vận mệnh của tất cả những người anh yêu thương?
Thật khó mà lý giải vì sao đến bây giờ Stephen King vẫn chưa có được một giải văn chương chính thống nào, mặc dù theo tôi thì những tác phẩm của ông hoàn toàn có giá trị văn học. 11/22/63 chính là một bằng chứng rằng Stephen King cũng có thể viết về lịch sử với những nghiên cứu sâu sắc. Có thể Stephen King có lợi thế đã từng lớn lên trong thời 60 nên ông có thể ghi chép lại tất cả những diễn tiến xã hội thời đó: Từ sự chia cách chủng tộc cho đến sự phân biệt giai cấp và giới tính được lồng vào những chi tiết nhỏ nhặt để chỉ người đọc tinh tế nhất mới phát hiện ra. Giá tiền của ly nước ngọt, thứ âm nhạc vang vọng từ radio, cho đến cánh cửa gỗ của nhà vệ sinh đánh dấu “Nam”, “Nữ” và “Da Màu”. Không những thế, các nhân vật trong truyện của Stephen King đều được miêu tả một cách cặn kẽ, từ lời thoại cho đến cách cư xử, hoàn toàn phù hợp với thời đại của nó. Ai bảo Stephen King không thể viết những cảnh yêu đương ủy mị nào? Tình cảm giữa Jake và Sadie, một cô gái anh quen được khi trở về năm 1958, để lại trong ngừơi đọc một cảm giác đắng chát nhưng ngọt ngào trong miệng khi Jake và Sandy cùng nhảy một vũ điệu cuối cùng trong năm 2011. “Nếu có tình yêu, những vết sẹo bệnh thủy đậu đơn giản chỉ là lúm đồng tiền.”
(11/22/63 được Hulu chuyển thể thành phim nhiều tập, bắt đầu phát sóng ngày 15 tháng 2 năm 2016)
