Chat Sách đánh giá: ∗∗∗*/5
Cuối tháng 5 này là tập cuối series The Passage của tác giả Justin Cronin ra mắt độc giả ở Mỹ và một số quốc gia nói tiếng Anh, cho nên mình tranh thủ đọc tập 1 và 2 của bộ sách. Ôi chao ơi tập 1 quá dài cộng thêm cốt truyện lan man từ thời đại này sang thời đại khác, nhân vật này sang nhân vật khác, khiến đôi khi mình không thể tập trung đọc liên tục được và có cảm xúc lẫn lộn trong mỗi giai đoạn. Nhưng có lẽ đó là cấu trúc chung của thể loại trường thiên này.
The Passage (Tạm dịch: Hành Trình*) bắt đầu câu chuyện theo thể loại scifi/kinh dị/hành động vào năm 2016 – năm “tận thế”, và kể tiếp hoàn cảnh sống của nhân loại 90 năm sau nạn diệt chủng đó. Một nhóm nhà khoa học, đúng hơn chỉ là một nhà khoa học điên, đã chế tạo ra một loại thuốc để biến con người thành cỗ máy chiến đấu bất tử (như hoàn cảnh của Captain America). Họ đã thử nghiệm (không thành công) trên người 12 kẻ tử tù, vốn chẳng khỏe mạnh gì cho mấy. Sau đó, họ muốn thử nghiệm trên một cơ thể khỏe mạnh, trẻ trung, thế là họ sai hai điệp viên FBI, Brad Wolgast và Phil Doyle, đi “bắt” về cho họ bé Amy Bellafonte vừa tròn 6 tuổi, một cô bé bị người mẹ làm điếm của mình, bất đắc dĩ bỏ rơi lại trong cô nhi viện vì hoàn cảnh khó khăn. Trên đường đi, Wolgast bắt đầu thấy cảm thương Amy và tìm cách giải cứu cho cô. Nhưng ông không thành công, cuối cùng cả ba bị bắt trở về trung tâm nghiên cứu ở tiểu bang Colorado. Amy bị chích virut thí nghiệm và trở nên hôn mê, trong khi đó, 12 vật thí nghiệm kia phát cuồng, và dù không ai chịu thừa nhận, thì ai cũng rõ rành rành là chúng đang biến thành vampire (ma cà rồng) hút máu người. Wolgast một lần nữa giải cứu cô bé, và nhờ sự giúp đỡ của Doyle và vị sơ nhân hậu Lacey, hai người tìm ra được đường trốn chạy lên núi sống ẩn dật. Cả thế giới còn lại thì không may mắn đến thế, 12 kẻ kia sau khi thoát được ra ngoài, chúng bắt đầu lan truyền bệnh dịch cho cả thế giới. Chẳng mấy chốc, nước Mỹ tươi đẹp chỉ còn là bãi tha ma với những ngôi nhà trống huơ trống hoắc. Quốc gia điêu tàn, kẻ sống còn thì trốn trui trốn nhũi để tránh ma ca rồng. Dù thoát khỏi trung tâm, số phận của Amy và Wolgast cũng không khá hơn. Chỉ sau một năm sống trên núi, Wolgast cũng lâm bệnh mà qua đời, bỏ Amy bơ vơ trơ trọi một mình. Rồi thấm thoát 92 trôi qua, trong khi lang thang một mình, Amy gặp được một nhóm người sống sót (hoặc hậu duệ của những người sống sót), và cuộc hành trình của cô và họ bắt đầu đi chung từ đó: tìm vùng đất mới, truy tìm sự thật, chiến đấu chống virút và đám con cái của chúng, v.v. Và đương nhiên, người đọc tự cảm nhận ra ngay, trong 2 tập tiếp theo, Amy sẽ cũng nhóm người này tìm và tiêu diệt 12 kẻ nhiễm bệnh kia, khôi phục lại (một phần) văn minh của nhân loại.
Amy tuy là nhân vật chính xuyên suốt câu chuyện, nhưng cô không hoàn toàn ở trung tâm. Câu chuyện vốn kể về những cá thể trong nhóm người sống sót kia nhiều hơn. Dù tại thời điểm tận thế đó, nhóm người ấy chỉ là một xã hội thu nhỏ, nhưng cũng đủ để nhìn thấy những tính cách khác nhau: Peter & Alicia dũng mãnh, Michael tài năng và Caleb thông minh, v.v. Tuy nhiên, dù được miêu tả cặn kẽ, đối với mình từng cá nhân nhân vật lại không đáng nhớ cho lắm… ngoài những sự việc xảy ra với họ. So với Amy, dường như những nhân vật này hơi “cứng” hơn, cũng có thể do nhân tính đã dần mất đi sau ngày tận thế. Ý mình không nói những nhân vật này vô cảm, nhưng họ không bộc lộ nhiều tình cảm như thể họ không học được những cung bậc cảm xúc khi nhân loại chỉ còn vài ánh đèn le lói, không như khi tác giả miêu tả Wolgast hoặc Zero (thủ lĩnh nhóm 12). Có lẽ tác giả cảm thấy nhóm 12 kia “đóng vai ác” đã quá đủ, những nhân vật trong cộng đồng nhỏ này tuy có sự va chạm về tính cách, nhưng bạn không thể “ghét” bất cứ người nào. Đồng thời, bạn cũng khó mà thích một trong số họ.
Có lẽ điều tôi thấy đặc biệt nhất trong quyển sách, chính là giọng điệu của người (sống ở thành phố “xanh” Houston trong tiểu bang “đỏ”**) Texas trong tác giả. Ông cho nhân vật Wolgast của mình ghét tiểu bang Texas và tính cao ngạo của mấy chàng cao bồi Texas. Nhưng đồng thời thành phố duy nhất còn lại được nêu tên trong tiểu thuyết sau ngày tận thế lại là Cộng Hòa Texas. Ông miêu tả thiên nhiên tiêu điều do những giếng dầu gây ra, nhưng cũng nói rõ cộng đồng nhỏ này phần nào sống sót nhờ vào chúng. Có lẽ những liên hệ này chỉ vô tình hiện rõ khi mình đọc quyển sách này ngay trong thời gian nước Mỹ đang sôi sục năm bầu cử tổng thống.
Nhìn chung, khi nói về vampire (ma cà rồng), vampire của Justin Cronin tuy giống mà khác với ngài Dracula thân thuộc. Vampire của Cronin cũng sống lâu thậm chí trẻ mãi không già, cũng hút máu, có khả năng miễn dịch hoàn hảo, nhưng đó là nhờ vào y học phát triển. Vampire của Cronin không sanh con đẻ cái như Twilight, nhưng cũng “truyền nhiễm” bằng cách hút máu. Nhưng khó mà nói đây là một tiểu thuyết khoa học viễn tưởng (scifi) được, mà đúng hơn nó là loại tiểu thuyết suy đoán tương lai (speculative) với các giả thuyết. Còn quá sớm để quyết định đây là tiểu thuyết hạng A hay B hay C, nhưng có thể xác định quyển tiểu thuyết này không dành cho những người thiếu kiên nhẫn, thích hành động nhanh gọn lẹ. Cuộc hành trình chiến đấu bệnh dịch của loài người không dừng lại ở năm 93, mà còn kéo dài thêm nữa. Hồi sau phân giải!
Ghi chú:
(*) Passage vốn có nghĩa là một lối đi, hay một sự chuyển tiếp, và còn nhiều nghĩa phụ khác như một đoạn đường hoặc một mối quan hệ. Justin Cronin trong một cuộc phỏng vấn đã giải thích tựa sách để chỉ ra cuộc hành trình của những nhân vật trong truyện đi tìm những vùng đất bình yên nơi không bị nhiễm virut. Hầu như mỗi nhân vật trong truyện đều luôn trong trang thái di chuyển từ một nơi này sang nơi kia, và đặc biệt, có một hành trình của những nhân vật phản diện chuyển hóa từ sự sống đến cái chết. Cho nên mình nghĩ dịch tựa truyện thành “hành trình” có lẽ hợp lý nhất.
(**) Xanh là màu của đảng dân chủ và đỏ là màu của đảng cộng hòa, hai đảng chính trị lớn nhất ở Mỹ. Tiểu bang Texas nổi tiếng là một bang “đỏ” nhưng những thành phố lớn ở Texas như Houston lại thường là thành phố “xanh”.
Publisher Ballantine Books
Publication date: June 8, 2010
Pages Hardcover, 766 pp; Paperback, 879 pp
Photo Credit: Thedarktower.org
